Wat is leptineresistentie?

Leptine, een hormoon geproduceerd door vetcellen en speelt een rol bij het reguleren van de energiebalans in het lichaam. 

Wanneer het lichaam voldoende opgeslagen energie heeft, komt leptine vrij in de bloedbaan, wat een signaal aan de hersenen geeft dat het lichaam niet meer voedsel hoeft te eten. Wanneer de energiereserves laag zijn, dalen de niveaus van leptine, wat leidt tot honger en de wens om meer voedsel te eten. Dit proces kan echter verstoord raken door bijvoorbeeld overgewicht waarbij deze receptoren ongevoelig worden. 

In deze blog laten we zien hoe we deze receptoren weer gevoelig kunnen maken.

Wat is leptineresistentie?

Leptineresistentie is een aandoening waarbij de lichaamscellen niet goed reageren op het hormoon leptine. Wanneer dit gebeurt, ontvangen de hersenen niet het signaal dat het lichaam voldoende energie heeft opgeslagen, zelfs niet als er een overschot aan opgeslagen energie in de vorm van vet is. Dit kan leiden tot overeten en gewichtstoename.

Aangenomen wordt dat leptineresistentie een factor is die bijdraagt aan obesitas en andere aan gewicht gerelateerde gezondheidsproblemen. Het kan ook andere systemen in het lichaam aantasten, zoals het voortplantings- en immuunsysteem. 

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van leptineresistentie, waaronder een dieet met veel ongezonde, bewerkte voedingsmiddelen en toegevoegde suikers, een gebrek aan lichaamsbeweging en een hoge mate van stress. 

Insuline: de grote boosdoener

Een belangrijke veroorzaker van leptineresistentie is een teveel van het hormoon insuline. Insuline blokkeert namelijk de werking van leptine. Hoe kom je aan te veel insuline? Door het eten van alles wat in je lichaam wordt omgezet in glucose in je bloed. Dit zijn voornamelijk koolhydraatrijke voedingsmiddelen. Deze glucose moet namelijk naar je cellen worden gebracht door insuline. 

Behandeling voor leptineresistentie omvat meestal veranderingen in levensstijl zoals; gezond eten, regelmatig bewegen en je stressniveaus controleren. In sommige gevallen kunnen medicijnen worden gebruikt om de leptinegevoeligheid te verbeteren. Het is belangrijk om met een zorgverlener samen te werken om de beste behandelingskuur voor leptineresistentie te bepalen. Onze voorkeur is altijd in combinatie met aanpassingen routines die de gezondheid op een natuurlijke manier bevorderen.

Er zijn verschillende factoren die de niveaus van leptine in het lichaam kunnen beïnvloeden, waaronder voeding, lichaamsbeweging en gewicht.

1. Dieet: Een van de belangrijkste factoren die de leptinespiegel kunnen beïnvloeden, is de hoeveelheid en het soort voedsel dat iemand eet. Diëten met veel ongezonde, bewerkte voedingsmiddelen en toegevoegde suikers kunnen leiden tot meer vetopslag en hogere niveaus van leptine. Aan de andere kant kunnen diëten die rijk zijn aan hele, onbewerkte voedingsmiddelen en weinig toegevoegde suikers helpen de vetopslag te verminderen en het leptinegehalte te verlagen. Hier kun je denken aan biologische vorm en voedingsmiddelen die puur zijn zoals: noten, zaden, fruit, groenten, eieren, vlees vis, (zoete) aardappelen.
   
   
2. Lichaamsbeweging: regelmatige lichaamsbeweging kan ook van invloed zijn op de leptinespiegel. Lichaamsbeweging kan helpen om de vetmassa te verminderen, wat kan leiden tot lagere leptinespiegels. Bovendien kan lichaamsbeweging ook de gevoeligheid van cellen voor leptine verhogen, wat betekent dat het hormoon effectiever zal zijn in het signaleren aan de hersenen dat het lichaam voldoende energie heeft.
   
   
3. Gewicht: Gewicht is een andere factor die de leptinespiegel kan beïnvloeden. Mensen met overgewicht of obesitas hebben over het algemeen hogere niveaus van leptine, terwijl mensen met een gezond gewicht over het algemeen lagere niveaus hebben. Dit komt omdat vetcellen leptine produceren, dus meer vetcellen betekent meer leptineproductie.
   
   
4. Slaap: Is het je wel eens opgevallen dat je na slapeloze nacht meer trek krijgt in snoep? Slaap kan het gehalte aan leptine en ghreline in het lichaam reguleren. Als je lichaam niet genoeg rust krijgt, produceert het ghreline (het hormoon dat honger naar je hersenen signaleert) en cortisol (het stresshormoon). Daarom kan slaapgebrek ervoor zorgen dat je meer gaat eten. Door voldoende te slapen (8 uur per nacht werkt voor de meeste mensen), kun je deze hormonen weer in balans brengen.
   
   Dingen die je kunnen helpen om makkelijker in slaap te vallen zijn:
   1. Zorg voor een regelmatig slaapritme: Probeer op vaste tijden in slaap te vallen en wakker te worden, zodat je makkelijker in slaap valt en 's ochtends uitgerust wakker wordt.
   2. Houd je slaapkamer donker: dit zal de aanmaak van melatonine (slaaphormoon) niet verstoren. Licht vertelt je lichaam om wakker en alert te blijven. Vermijd dus minimaal 30 minuten voor het slapengaan tv kijken, doe 's nachts niet te veel (felle) lichten aan en leg je telefoon uit je kamer.
   3. Vermijd cafeïne en alcohol voor het slapengaan: zowel cafeïne als alcohol zijn stimulerende middelen. Ze zorgen ervoor dat je energie krijgt. Drink 's avonds helemaal geen koffie. Wij adviseren om je laatste rond 13:00-14:00 te nemen. Als je wijn drinkt, houd het dan bij 1 glas.
      
      
5. Andere factoren die van invloed kunnen zijn op het leptinegehalte zijn slaap, stress en bepaalde medicijnen. Voldoende slaap krijgen, stressniveaus controleren en medicijnen vermijden die de leptineproductie of -signalering kunnen verstoren, kunnen allemaal helpen om gezonde leptinespiegels te behouden. 

Leptine reguleert het dag- en nachtritme, ofwel het Circadiaans ritme (een circadiaans ritme is een biologisch ritme waarvan de cyclus  ongeveer 24 uur duurt).  Andersom is leptine gevoelig voor verstoringen in dit ritme. Als je vaak te laat naar bed gaat en veel achter een scherm met licht zit, computer of televisie, of er is veel straatverlichting en je hebt geen goede gordijnen die verduisteren, dan sta je vermoeider op. 

Kortom, dieet, lichaamsbeweging en gewicht zijn allemaal belangrijke factoren die de leptinespiegels kunnen beïnvloeden. Gezond eten, regelmatig bewegen en een gezond gewicht behouden, kan helpen om de energiebalans in het lichaam te reguleren en het leptinegehalte onder controle te houden.

Deze blog is onderdeel een reeks blogs van onze GezondheidsCheck. Wil je weten waar jouw gezondheid staat? Doe dan hier de Check!